Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,
Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı,
Esenyurt Üniversitesi Öğretim Üyesi, YMM
14.11.2018
TASARIM DEPARTMANININ AMAÇ VE KAPSAMI
– Yeniliği tanımlayan uluslararası OSLO Kılavuzuna göre ürünün fonksiyonel özelliklerinde ve/veya kullanıcı kolaylıklarında yapılan iyileştirmeler ile sağlanan katma değeri yüksek, teknoloji tabanlı ürün yeniliğinin ihracat için pazarlama yeniliğinde bulunulması söz konusudur. OSLO Kılavuzunun 189. Paragrafında verilen örneğe göre nefes alabilir, su sızdırmaz, vb. gibi yeni kumaşlar kullanılarak üretilen giysiler ürün yenilikleri olmakla birlikte, yeni bir müşteri grubuna yönelik olarak öngörülen giysiler için ya da ürüne daha yüksek derecede kişiye özellik kazandırarak daha yüksek kâr marjı sağlamak amacıyla yeni bir şeklin ilk kez piyasaya sürülmesi için prototipinin yapılması, bir pazarlama yeniliğidir ve tasarım departmanın projeleri kapsamına girer.
– Pazarlama yeniliğinde (Paragraf 169), ürün tasarımı ve ambalajlaması (Product), ürün konumlandırılması (Place), ürün tanıtımı (Promotion) veya fiyatlandırmasında (Price) mevcut duruma göre önemli derecede değişiklikler söz konusudur (4 P’lerde önemli değişiklik) Burada kullanılan ürün tasarım değişiklikleri, ürünün fonksiyonel ve kullanıcı özelliklerini değiştirmeyip, ürün biçimdeki ve görüşündeki, ambalajlarındaki değişiklikleri ifade etmektedir (Paragraf 172). Başka bir deyişle modelde ya da ürünün Endüstriyel Tasarımında önemli derecede bir değişikliğin gerçekleştirilmesi söz konusudur.
TASARIM DESTEĞİ
“Firmaların gerçekleştireceği Tasarım ve Ürün Geliştirme Projelerine yönelik olarak istihdam edilen tasarımcı, modelist ve mühendislerin brüt maaşları, alet, teçhizat, malzeme ve yazılım giderleri ve seyahat ve web sitesi üyeliğine ilişkin giderleri desteklenmektedir.”
https://www.ticaret.gov.tr/destekler/ihracat-destekleri/tasarim-destegi
Ticaret Bakanlığının Tasarım Tebliğindeki Tasarım ve Ürün Geliştirme Projeleri için yürütülecek Tasarım Departmanı için aşağıdaki personel istihdam edilecektir.
– Tasarımcı faaliyet alanına göre ilgili mesleki örgüte üye olan veya tasarım ya da tasarımla ilgili alanlarda yükseköğrenim görmüş Türk Tasarımcıları,
– Modelist: Tasarımı ve çizimi belirlenmiş olan konfeksiyon ürünlerinin üretilebilmesi için şablon ve kalıpların hazırlanmasını, ürüne uygun malzeme yapısının tespit edilmesini ve numune dikiminin yapılmasını takip eden, ilgili alanlarda mesleki eğitim görmüş kişileri,
– İlgili alanına göre Mühendisler,
HİBELER
Tasarım Departmanında istihdam edilecek personel için Ar-Ge Merkezlerinde olduğu gibi SGK, Stopaj ve %100 Ar-Ge İndirimi desteği söz konusu olmayıp, Tasarım ve Ürün Geliştirme projelerine ilişkin aşağıdaki maliyet kalemlerinde 3 yıl için toplam 1.400.000 ABD Doları %50 geri ödemesiz hibe desteği söz konusudur. Başka bir deyişle;
– İstihdam edilecek tasarımcı, modelist ve mühendislerin brüt maaşları toplam en fazla 1.000.000 ABD Doları (başka bir deyişle 2.000.000 ABD Dolarlık toplam brüt ücretin %50’si)
– Alet, Teçhizat, Malzeme ve Yazılım giderleri toplam en fazla 250.000 ABD Doları (Tebliğe bağlı EK 3’de liste yer almaktadır),
– Seyahat ve web sitesi üyeliğine ilişkin giderleri toplam en fazla 150.000 ABD Doları,
olmak üzere proje bazında desteklenir.
Notlar:
1. Proje başvuru formu doldurulurken gelecek 3 yıla ait öngörüler yanında geriye dönük 2-3 yılki performanslar da sorgulanmaktadır.
2. Baz kriterler aşağıda yer almaktadır. Firma başvuruda ilave özgün kriterler tanımlayabilir:
| PROJE HEDEFLERİ |
| Birim İhraç Fiyatında Artış ($/adet, kg vb.) |
| İhracat Tutarında Artış (Milyon $/yıl) |
| Üretim Kapasitesinde Artış (1.000 adet/yıl) |
| Koleksiyon Sayısında Artış(adet/ay)* |
| Tasarım Sayısında Artış (adet/ay) |
| Müşteri Sayısı (adet) |
| Pazar Çeşitliliği (Ülke Sayısı) |
| Tasarımın Siparişe Dönüş Oranında Artış (%) |
3. Tasarım Departmanında görev alan personel başka bir destek programından yararlanamaz. Bu bağlamda örneğin Ar-Ge/Tasarım Merkezinde görev alan yada TÜBİTAK TEYDEB/KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon projelerinde yer alan personel Tasarım Departmanında görevlendirilemez.
Uygulama esasları madde 22/4’e göre,” Tasarım ve ürün geliştirme projesi uygun görülen şirket tarafından satın alınan alet/ teçhizat/malzeme/yazılımın tasarım ve ürün geliştirme departmanı dışında kullanıldığı, destek süresi içinde satıldığı veya kiraya verildiği, istihdam edilen tasarımcı/modelist/mühendisin tasarım ve ürün geliştirme departmanı dışında istihdam edildiği tespit edilen şirkete sağlanan destek ödemeleri 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde geri alınır. Bu fıkrada sayılan fiiller tekrarlandığı halde, şirkete sağlanan ilgili destek ödemeleri 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde geri alınır, destek başvuruları süresiz reddedilir ve şirket destek kapsamından çıkarılır.”
