Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,
Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı, YMM
09/08/2022
– Frascati Kılavuzuna göre, Araştırma ve Deneysel Geliştirme (Ar-Ge) mevcut bilgi stokunu artırmak ve yeni uygulamalar tasarlamak için yapılan yaratıcı ve sistematik çalışmalardır. Ar-Ge şunları içerir: temel araştırma, uygulamalı araştırma ve deneysel geliştirme.
– Frascati Kılavuzu paragraf 2.34’e göre, Ürün-Geliştirme (ÜR-GE) yeni bir ürünü (mal ya da hizmet) pazara sunmak amacıyla fikir ya da konseptin formülasyonundan ticarileşmesine kadarki baştan sona yürütülen etraflı bir süreçtir. Bir ÜR-GE projesi; kavram geliştirme, tasarım ve doğrulama, prototip/pilot imalat ve montaj/sistem entegrasyonu, testler, ön ticari prototip gibi iş paketlerini içerebilir.
– ÜR-GE’de sorunlar ve eksiklikler çıkabilir. İlgili Kılavuzun paragraf 2.57’e göre sorun giderme bir AR-GE çalışmasıdır. Teknolojik bir bilginin ihtiyaç duyulan ÜR-GE ’ye uygulanması “deneysel geliştirme” AR-GE’si olup; yeni, yaratıcı, belirsiz, sistematik ve tekrar üretilebilirlik kriterlerini karşılaması gerekir. Bu anlamda AR-GE, ÜR-GE’nin bir alt bileşendir.
-Ar-Ge’li Ür-Ge projelerinin THS seviyesi 5-8 arasındadır (Teknoloji Hazırlık Seviyesi).
– THS’nin dökümü:
THS 1 -Temel prensiplerin gözlenmesi,
THS 2 -Teknoloji konseptinin formüle edilmesi,
THS 3 – Konseptin deneysel kanıtlanması,
THS 4 – Laboratuvar seviyesinde teknolojinin geçerliliğinin onaylanması,
THS 5 – Bütün ya da bileşenler itibariyle prototipin bilgisayar ortamında tasarımının onaylanması,
THS 6 – Prototipin ya da pilot tesisin çalışma ortamına benzetilmiş ortamda denenmesi,
THS 7 – Prototipin ya da pilot tesisin gerçek çalışma ortamında denenmesi,
THS 8 – Prototipin ya da pilot tesisin test edilmesi,
THS 9 – Prototipin ya da pilot tesisin gerçek imalat şartlarında geçerliliğinin kanıtlanması ve ön ticari prototip.
– Son zamanlardaki destek programlarında açık kaynak imkanlarının artması, hızlı teknoloji değişimi, bir an önce pazarı etkilemesi vb nedenlerle trend olarak AR-GE/ÜR-GE’de istenen seviyeler genellikle TRL5-6/ 8 arası olmakta, TRL 9 ise ön ticari prototip çalışması için yapılacak faaliyetleri ve ticarileşme yatırımları ön bilgileri içermektedir. Örneğin TÜBİTAK 1501 2022-2 Çağrısındaki öncelikli sektörler arasında yer alan Sağlık sektörünün alt konuları arasında;
E-Sağlık Uygulamaları, Teknolojik Hazırlık Seviyesi 5-8 Arasındaki Yenilik Projeleri desteklenecektir.
