Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,
Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı, YMM
08/11/2023
Ar-Ge ile ulaştığımız yenilik, her zaman geçerli doğru olan şey değil, bir sonraki iş ve oluş ya da şeyle ilgilidir.
Yenilik bir süre sonra normale dönüşür. Bunun sebebi tekrar aynı işi yaparak o şeye alışmamız ve bize artık cazip gelmemesidir. Ekonomi biliminden bir kural, bir şey tatmin edildikçe marjinal değeri azalır, yeni birimlerin hazzı düşer (haliyle fiyatı da düşer).Beynin çalışmasında bu işlem, tekrarın baskılaması (repetition suppression) olarak adlandırılarak, tekrar yaptıkça yenilik normal otomatik davranışa dönüşerek, rutin ve geleceği öngörülebilir hale gelir. Oysa beyin ancak yenilikle heyecanlanır ve mevcutta yenilikler arama peşine düşer.
Bu bakımdan beynimizin alt grupları arasında mevcut bildiklerimizle yenilikçi çabalar arasında sürekli mücadele vardır. Mevcutta sorunlar yaşayarak, yenilikçi seçenekler üzerinde düşünür, zihnimizde simülasyon yapar, sonra tasarım çizimlerini uygulamada prototip imalat ya da pilot uygulamada kullanırız. Ancak bu yenilik de daha sonra tekrarla, normale dönüşme eğilimi taşır.
Genelde ürün ve süreçte yenilik mevcut üzerinde önemli derecede iyileştirme şeklinde olup, sıfırdan bir yenilik çok enderdir. Bu iyileştirme için bir çok taklit ürün(skömorf-skeuomorph) geliştirilir, ancak bunlardan yalnız biri ya da çok azı piyasada başarı sağlar, diğerleri çöplüğe gider. Bu bakımdan mevcut ürün ile yeni ürün arasında ilişkili bir göbek bağı bulunur, insanlar mevcuttan tamamen kopmak istemezler, bağlantı isterler.
Bu anlamda galiba Ar-Ge ve Yenilik deyince daha çok “imitation ve innovation”in karışımı olan “imovation-imovasyon” daha çok geçerli bir kavram.
İMOVASYON NE DEMEK ?
İmitation (TAKLİT) ile innovation (YENİLİK) KAVRAMLARININN sentezi olan “imovation-imovasyon” dur.
Prof. Shenkar’a göre :
– Tekerleği yeniden keşfetmekle zaman harcamayın. Var olan tekerleklere yenilikçi gözle bakın, farklı teknolojilerle karmalayın, kullanışlı bir model üretin.
– Taklit edilecek doğru modeli bulun. Fırsatları tarayın ve eleyin.
– Yaptıkları imitasyonu inovasyon ile doğru karmalayabilen şirketler bunu başarıyla uyguladıklarında, imovatör olarak algılanıyor. Bu da onların en büyük başarısıdır.
– Başarılı imovatör şirket olabilmek için, nasıl inovasyon yapıldığını bilmenin yanında nasıl kopyalama yapılacağını da bilmek gerekir.
Prof. Oğuz Babüroğlu’na göre: Ekonomide yaratılan toplam değerin yüzde 98’ini doğru kopyalanan ürün ve hizmetlerden sağlandığından, taklit utanılacak bir şey değildir.
(Kaynak: Vahap Munyar, Ekonomide yaratılan toplam değerin % 98’i doğru kopyalanan işlerden oluşuyor,Hürriyet,26 Mayıs 2012).
