Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,
Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı, YMM
24/07/2023
– Tasarıma dair Frascati Kılavuzunun 2.62 ve 2.63 paragrafları bize özetle şu hususları öne çıkarmaktadır:
– “Bazı tasarım faaliyetleri, Ar-GE projelerinin ayrılmaz bir parçası olup, aynı zamanda Ar-GE de yeni tasarım çalışmalarına girdi oluşturur.
– Tasarım, yenilik faaliyetlerinin geliştirilmesi ve uygulanmasında önemli bir rol oynar. Tasarım çok yönlü potansiyel bir yenilik faaliyeti olarak, yeni ürün ve süreçler için prosedürlerin, teknik özelliklerin ve diğer kullanıcı ve işlevsel özelliklerin planlanması ve tasarımını amaçlar.
– Bazı tasarım faaliyetleri ürün geliştirme sürecinde yeni bir şey elde etmeyi hedefleyerek (yeni bilgi edinmeyi gerektirmez), yaratıcı ve orijinal olarak dokümante edilerek geliştirme ekibine kodlanmış çıktı sağlar.
– Tasarım çalışması ile Ar-Ge arasındaki temel fark belirsizliğin olup olmamasıdır. Bir Ar-Ge projesi beklenen çıktı için belirsizlik taşıdığından, tasarımın belirsizliği de orijinal hedeflerin netlik ve fizibilitesine bağlı olacaktır. Örnek olarak standart bir bina tasarımı nihai sonuç hakkında büyük belirsizlik içermezken, yeni özellikler ilave ederek zorlu bir bina konsepti oluşturulur isek zaman ve maliyet konusunda belirsizlik de yüksek olacaktır.”
BİZE GÖRE PROJE YAZARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
1.Bir Ar-Ge projesinde tasarım faaliyeti firma sahip ve personelleri tarafından içselleştirilerek yapılmalıdır, tasarım faaliyeti firma dışına hizmet alımı olarak ihale edilemez, reddedilir, ancak ortak projeyle kabul edilebilir. Projelerde yaratıcılık, sadece tasarım faaliyetindedir.
2. Tasarım faaliyeti yeni bir şey elde etmeye yönelik olarak planlanabilir, THS kavramıyla ifade edersek THS 5-8 arası ilişkili olabilir, mutlaka yeni bir bilgi elde etmeye yönelik THS 1-4 arası çalışma gerektirmez. TRL ile ilgili yazı linkimiz: https://lnkd.in/ebbqfPbF
3. Projelerin temel kriterlerinden biri de sonucun belirsizlik taşımasıdır, sonuç başından belli ise Ar-Ge ve Tasarım projesi değildir. Belirsizlik oranının yüksek olduğu projeler makbul projelerdir olup, daha yoğun ve odaklı proje çalışması gerektirir. Bu yolla bilgeliğimiz artar.Belirsizliğin artması için proje kapsamına mümkün olduğu kadar çok özellik dahil ederek, ar-ge içeriği yüksek projelerin verilmesini öneriyoruz.
PROJELERDE POPPER’İN BAKIŞ AÇISI ÖNEMLİ
4. Projelerde bilimsel yöntem (Popper bakış açısı), projenin yenilikçi ve özgün yönlerinin doğrulanması (verify) kadar, yanlışlanmasını da (falsify) denememiz gerektiğini belirtir. Oluşan yenilikçi ve özgün yönler, belli değer ve yapısal prensiplerde geçerlidir. Bu bakımdan diğer değer ve ilişkileri içeren yöntemleri elemek gerekir. Geçerlilik alanını daraltmak suretiyle yanlışlanabilirlik, sınana bilirlik ve doğru çıkması koşuluyla bilgi sağlayıcı içeriğin en yüksek olduğu değerlerin elde edilmesi amacıyla proje süresince optimizasyon çalışmaları mutlaka yapılmalıdır.
