Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ar-Ge, Yenilik ve Tasarım Hibe Fonları,
Tasarım/Ar-Ge Merkezi Uygulayıcısı, YMM
19.10.2017
– Ar-Ge ve Tasarım merkezinde yürütülen projelerin bütçe maliyetini hesaplarken projelerin hedef çıktılarının sadece ürün yeniliği mi yoksa ürün yeniliği ile beraber makine-teçhizat ve kalıp gibi süreç yeniliğini de kapsayıp, kapsamadığını iyice sorgulamak gerektiği kanısındayız.
1.Proje çıktısı sadece bir ürün yeniliği ise (projede sadece ürün yeniliği tanımlanıyor ve proje metninde ürün yeniliği analiz ediliyor ise) proje maliyetini oluşturan harcama kalemleri, ilk madde ve malzemeler, personel giderleri, dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler, genel giderler ve amortismanlardır.
– Burada gözlemlediğimiz husus, örneğin ürün yeniliği için bir kalıp yapılacaksa ya da tedarik edilecekse, proje hedef çıktısı sadece ürün yeniliği olduğu için kalıp maliyetinin tamamını değil, sadece amortismanını proje maliyetine dahil edebileceğimiz noktasıdır. Nitekim 5746 sayılı Ar-Ge Kanununun 7-b)-2)de “Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyeti dışında başka faaliyetlerde de kullanılan makine ve teçhizata ilişkin amortismanlar, bunların Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetlerinde kullanıldığı gün sayısına göre hesaplanır.“ denilmektedir.
– TÜBİTAK-TEYDEB projelerinde ise, maliyet unsuru olarak ayrıca alet-teçhizat, kalıp kalemi de yer almakta olup, ürün yeniliğinin gerçekleşmesindeki gerekliliğe göre ilgili kurum bu harcama kaleminin ya tamamını ya da oransal olarak fatura bedelinin %40’ını kabul edebilir ya da tamamını reddedebilir. Buradan edilinen alışkanlığa göre merkez projelerinde de örneğin kalıp harcaması proje maliyetine dahil edilmemelidir, sadece amortismanı dahil edilmelidir. Bizce burada kritik soru, merkez projeleri içinde TÜBİTAK projeleri de yer alıp örneğin kalıp harcaması bu kurum tarafından kabul edilirse, kalıp bedeli mi yoksa amortismanı mı ar-ge gideri olarak dikkate alınacağı hususudur. Bizce özel uygulamanın genelden önce geldiği ilkesi gereği TÜBİTAK mevzuatı uygulanmalıdır, ancak bu konuda garanti için ilgili vergi dairesinden özelge almakta fayda var.
2.Proje çıktıları olarak ürün yeniliği yanında makine-teçhizat ve kalıp yeniliği gibi süreç yeniliği de söz konusu ise ve bu husus proje isminde açıkça tanımlanarak proje metninde de iyice analiz edilir ise, bizce her iki yenilik harcaması da proje bütçe maliyetine dahil edilir. Muhasebe kayıtlarında ürün ve süreç iki ana alt kırılım olarak gösterilmesi gerekir.
