Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ulusal ve Uluslar arası Ar-Ge ve Yenilik Hibe
Fonları Uygulayıcısı, YMM
Gülçin GÖKÇEYREK
Ar-Ge ve Yenilik Mali Rapor Uzmanı
GİRİŞ
Son zamanlarda bize gelen talepler arasında, özellikle imalatçı/yazılımcı KOBİ’lere yabancı gerçek kişi ya da kurumların ortak olmak istedikleri ve bu yapılanma ile de Ar-Ge desteklerinden yararlanmak istemeleridir. Gerçek kişi ortakların da Ar-Ge projelerinde görev alıp alamayacakları, gerçek ya da tüzel kişi olarak ortak olmanın fayda ya da sakıncaları, ortaklık oranın en uygun ne olması gerektiği, Türkiye’de ortak oldukları KOBİ’lerin Avrupa Birliği (AB)H2020 gibi araştırma ve yenilik desteklerinden yararlanma koşulları vb sorular uzayıp gidiyor.
TÜRKİYE’DE VE AB’DE KOBİLERİN TANIMI
TÜRKİYE’DE KOBİ TANIMI
4 Kasım 2012 tarihinde KOBİ Yönetmeliğinde yapılan değişikliğe göre; 10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosundan herhangi biri bir milyon TL´yi aşmayan çok küçük işletmeler mikro işletme, 50 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosundan herhangi biri sekiz milyon TL´yi aşmayan işletmeler küçük işletme, 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosundan herhangi biri 40 milyon TL´yi aşmayan işletmeler de orta büyüklükteki işletme olarak belirlendi.
Avrupa Birliği’nde KOBİ tanımı:
Çalışan sayısı: <250,
Yıllık net satış hasılatı: ≤ 50 milyon €
Yıllık bilanço toplamı : ≤ 43 milyon €
Bağımsızlık (başka firma hissesi): < % 25
KOBİ’LERE YABANCILARIN ORTAKLIK YÜZDELERİNİN ÖNEMİ
– Türkiye’deki KOBİ’lere yabancılar gerçek kişi olarak ortak olduğunda varsa yurt dışındaki şirketinin çalışan sayısı, ciro ve mali bilanço aktif toplamı konsolide edilmez(birleştirilmez).Yabancı tüzel kişi olarak şirket ortak ise;
– Ortaklık oranı % 25’in altında kaldığında yabancı şirket paylarıyla konsolide edilmez(bağımsız şirket),
– Ortaklık oranı % 50’nin altında ise, ortaklık oranı nispetinde yabancı ortağın payı Türk KOBİ’sine dahil edilir, konsolide edilir(ortak şirket),
– Yabancı firmanın payı % 50’nin üzerinde ise, yabancı şirketin sözünü ettiğimiz 3 kriteri yerli KOBİ’ye dahil edilir. Gözlemlediğimiz kadarıyla bu durumda firma çoklukla KOBİ’likten çıkmakta, bu durumda TÜBİTAK, KOSGEB, EUREKA KOBİ desteklerinden mahrum olmaktadır.
– Bizim önerimiz, KOBİ desteklerinden yararlanılmak isteniliyorsa, Türk KOBİ’sine yabancının gerçek kişi olarak ortak olmasıdır. Ya da şirket olarak yabancı ortak olunacaksa, oranın % 25’in altında olmasını öneririz.
– AB’nin H2020 araştırma ve yenilik programında ilk defa YENİ KOBİ ARACI (NEW SMES’ INSTRUMENT) isimli aşağıdaki destek programı öngörülmüş olup, konsorsiyuma girmeden tek başına başvurabilmektedir.
– Faz 1: Kavram ve Fizibilite analizlerinden oluşmakta olup, çıktısı “İş Planı 2”dir.
“Bütçesi sabit olarak 50.000 € olup, süresi 6 ay, yaklaşık 10 sayfalık proje önerisi.
– Faz 2: İnovasyon ve Ar-Ge faaliyetleri olup; dizayn, prototip, test, klinik deneyler gibi faaliyetleri içermekte olup, çıktısı “İş Planı 3”dür. -2,5 Milyon €, süre 12-24 ay, hibe oranı %70 (üzerine % 25 dolaylı vergi ilave edilir), yaklaşık 30 sayfalık proje önerisi.
– Faz 3: Doğrudan hibe desteğinin söz konusu olmadığı bu fazda, finansman araçlarına ve kredilere erişim, eğitim, network oluşturma gibi faaliyetler için dolaylı destek sağlanmaktadır.
Türk KOBİ’sinin bu programa tek başına başvurabilmesi için yabancı şirket payının % 25’in altında olması gerekmektedir.
YABANCI GERÇEK KİŞİ ORTAK TÜBİTAK –TEYDEB AR-GE PROJELERİNDE GÖREV ALABİLİR Mİ?
Yabancı Uyruklu gerçek kişi ortak olarak TÜBİTAK –TEYDEB Ar-Ge projelerinde görev alabilir. Bunun için gerekli olan bilgi ve belgeler TÜBİTAK-TEYDEB Mali Rapor Hazırlama Kılavuzunda açıkça belirtilmiştir. Her şeyden önce ilgili yabancı gerçek kişi İçişleri Bakanlığından oturma izni, Çalışma Bakanlığından çalışma izni almak zorunda. Bu izinlerle ve ilgili diğer belgelerle SGK’ya kayıt olmak zorundalar.
Öte yandan yabancı gerçek firma ortağının Anonim Şirketlerde yönetim kurulu üyesi yada Limited Şirketinde şirket müdürleri arasında yer alması durumunda TÜBİTAK Ar-Ge projelerinde görev alabilmesi için aşağıda örneği görülen Genel Kurul Kararı ile noter tasdiki gerekmektedir.
SONUÇ
Türkiye içindeki firmalara ortak olan gerçek yada tüzel kişi niteliğindeki yabancılara ilişkin bilgilerimiz Serbest Bölgeler ve Teknokentteki firmalar için de geçerlidir.
GENEL KURUL TOPLANTI TUTANAĞI
Karar No’su : ………..
Karar Tarihi : …./…./20…
Karar Konusu : AR-GE PROJESİNDE GÖREV ALACAK ŞİRKET ORTAKLARINA ÖDENECEK ÜCRET
Toplantıya Katılanlar :
Şirket Ortakları Şirket Merkezinde toplanarak aşağıda yazılı hususu karar altına almışlardır:
TÜBİTAK – TEYDEB ……………….. numaralı “……………………………………………………………………………………” isimli Ar-Ge projesinin yürütücüsü olarak atanan Şirket Müdürü …………………………….. , Ar-Ge Projesi süresince yani 01.01.2013 – 31.12.2013 tarihleri arasında aylık brüt 2.000,00.-TL. (ikibin) ücret ödenmesine;
karar verilmiştir.
——————- —————— ——————
Şirket Müdürü Şirket Ortağı Şirket Ortağı
